Minder containers, maar toch wil haven Meppel investeren

De containeroverslag in de havens van Kampen, Meppel en Zwolle is afgelopen jaar gedaald. Er werden 158.000 containers binnen getakeld, tegenover 201.000 vorig jaar. Ook de overslag van bulk viel lager uit, maar havendirecteur Jeroen van den Ende wil juist nu doorpakken en flink investeren in de havens. De overslag van containers daalde naar 158.000, maar dat is nog steeds meer dan in 2018 (138.000). De stijgende lijn is dus niet afgebroken. 2019 was gewoon een uitzonderlijk jaar, omdat het economisch wel heel goed ging.

Van den Ende: “Corona had natuurlijk wel zijn impact. De productie in China kwam stil te liggen en dat hakte erin tijdens de lockdown. Er vielen van de ene op de andere dag bepaalde stromen stil. Neem de containers met kerstspullen: Containers met zulke impulsaankopen kwamen niet en zijn uiteindelijk ook door importeurs afgezegd.”

De overslag van bulkgoederen kwam in 2019 neer op 7 miljoen ton, tegenover 6,4 miljoen ton afgelopen jaar. Viel die daling mee? “Ja, dat is een lichte daling. Wij vervoeren natuurlijk ook lading van en naar de diepzeehavens. Als zij een krimp hebben, zie je dat ook bij ons. Maar we hebben het zeker niet slecht gedaan. We vervoeren ook veel voedingsproducten. Mensen stopten dit jaar met veel dingen, maar niet met eten en drinken. Sommige bedrijven zijn meer over water gaan doen omdat het zekerheid bood. Die schepen bleven gewoon varen.”

U wilt ondanks de coronacrisis flink investeren in de drie havens. Hoe gaat u dat aanpakken?
“We gaan een paar onderzoeken doen. Daar hebben we een miljoen euro van gekregen vanuit de Regio Deal. In Kampen gaan we onderzoek doen naar een nieuwe haven die gaat fungeren als een accu voor de hele regio: Meer energie eruit dan erin gaat. Dat is een hele ambitieuze doelstelling. In Zwolle zijn we een verdiepend onderzoek aan het doen naar treinen. We vragen ons af of het rendabel is om daar een spoorterminal te bouwen.”

“In Meppel hebben we een uitbreiding nodig langs het Meppeler diep. Op dit moment lopen we daar vast qua hoeveelheden. We zouden daar een grondstoffen-hotspot willen creëren. Om daar van afval weer nieuwe producten te maken. We zijn hard op weg om dat goed in kaart te brengen.” Waarom zou Meppel dat willen? “Om een brede welvaart te creëren. In een haven gebeurt altijd wat. Als samenleving moeten we een brede welvaart creëren aan de inwoners. Dat is een opgave die wij voor de komende decennia hebben. Daar moeten we slim mee omgaan. We moeten werk naar ons toetrekken en daarvoor dingen organiseren.”

“Als je als regio stilstaat en je pakt je kansen niet, kun je de boot missen. Er komen nu vraagstukken op ons af. Dat weten we. Ook vraagstukken uit de markt, zoals die spoorterminal. Ik denk dat regio Zwolle dat momenteel volop aan het doen is en dat de kansen gepakt worden. Bedrijven die een locatie zoeken krijgen bij ons een warm onthaal.”

Hoe haalt u werkgelegenheid naar de regio Zwolle?
“Bedrijven leggen een aantal regio’s naast elkaar. Het enige wat wij kunnen doen is kijken welke criteria zij afwegen en zorgen dat je daar zoveel mogelijk aan voldoet. Dan maak je het jezelf makkelijker, al zul je nooit aan het hele plaatje voldoen. We zullen nooit sprookjes verkopen. Met goede gesprekken is er wel veel mogelijk. Ons doel is om aan zoveel mogelijk punten te voldoen.”

Bestaat er zoveel vraag in de markt?
“In de coronacrisis hebben we gezien dat de havens gewoon doordraaien. De noodzaak is wel bewezen. Alles wat mensen in de supermarkten konden kopen, werd in onze havens onthaald. Daarom is het belangrijk om in een haven te investeren.”

“Er zijn nu al bedrijven die tegen de randen aanlopen en meer ruimte nodig hebben. Ik zeg niet dat we duizend nieuwe werkplekken gaan realiseren. Zoiets kan ik pas zeggen na gedegen onderzoek. Meten is weten. Maar er komen wel enorme kansen aan. De Kornwernerzandsluis komt nu in de Afsluitdijk. Daardoor kunnen diepzeeschepen tot aan Meppel komen. Dat geeft dat een hele andere dimensie. Het scheelt ook in onze kostprijs, omdat er een schakel tussenuit genomen wordt.”

Havens raken steeds meer geautomatiseerd en staan daardoor niet bekend om hun grote werkgelegenheid. Is die koppeling wel terecht?
“Er zijn veel bedrijven die niet aan de waterkant zitten, maar wel profiteren van de activiteiten. Het is een enorme keten. Dat is wat je wilt als stad. Neem de veevoederfabriek. Je moet je afvragen of zij in Meppel zouden zitten als niet zo’n haven was. Dat geldt ook voor FrieslandCampina, dat een enorm pakhuis in Meppel gebouwd. Van daaruit wordt zo’n beetje de hele wereld van Nederlandse zuivel voorzien. En je hebt natuurlijk ook veel scheepsbouw. De watertaxi van Rotterdam wordt in Meppel gebouwd. Er zit een mooie economie omheen. Als je op een slimme manier gaat uitbreiden, kun je nog verder komen. Dat kan je je bedrijfsleven bedienen op een manier waarop zij activiteiten kunnen uitbreiden. Daaruit komt weer meer spin-off uit.”

Meppel kan zich nog even buigen over de havenuitbreiding. De bouw van de nieuwe zeesluis in de Afsluitdijk moet nog beginnen. Daarnaast wordt er een nieuwe, diepe vaargeul gegraven van de afsluitdijk tot aan Kampen en Meppel.
“Vanaf 2025 kunnen we als het goed is de grootste schepen in Meppel ontvangen. Die ontwikkelingen gaan natuurlijk nooit snel genoeg. Ik had liever dat die sluis er al lag, maar tussen mijn wensen en de mogelijkheden zit wel vaker een verschil. Het moet natuurlijk allemaal weloverwogen worden. Die sluis moet honderd jaar dienstdoen, daar moet je goed over nadenken. Het is geen broodje kroket wat je koopt. Het hele project van de sluis en de vaargeulen kost honderden miljoenen.”

Foto Port of Zwolle